तूप की लोणी आरोग्यासाठी काय आहे फायदेशीर… या लोकांनी तर प्रथम जाणून घ्यावे अन्यथा

लोणी आणि तूप हे पदार्थ खावेत की न खावेत याबद्दल कायमच वेगवेगळी मते मांडली जातात. पण या दोन्ही गोष्टी योग्य प्रमाणात खाल्ल्यास आरोग्यासाठी हितकारक आहेत दुधाच्या साईचे दही लावून ते घुसळून बनवलेल्या ताकापासून काढलेले लोणी प्रकृतीस हितकर असते. त्यात प्रामुख्याने ‘अ’, ‘ई’ आणि ‘ड’ जीवनस’त्त्वे असतात. इतर अँटिऑक्सिडंटस्देखील लोण्यात असून ते स्निग्ध गुणात्मक आहे.

त्यात ‘ग्लुकोज पिंगो लिपिड’ नावाचे तत्त्व असते. हे तत्त्व आपल्या पचन संस्थेचे संरक्षण करते. त्यातील आयोडिनचा थायरॉईड ग्रंथींच्या तक्रारींवर फायदा होतो. त्वचा, डोळे आणि हाडांच्या आरोग्यासाठीही लोणी उपयुक्त आहे. आयुर्वेदात काही औषधे लोण्याबरोबर दिली जातात. सांधेदुखीवरही त्याचा खूप फायदा होतो.

तूप
लोणी कढवून त्यापासून तूप तयार होते. हे तूप गाळून घेतल्यावर खाली राहिलेला भाग म्हणजे तुपाची बेरी. लोण्यापासून अशा पद्धतीने तयार केलेले साजूक तूप औषधी असते.

साजूक तुपातील ओमेगा- ६ व ओमेगा- ३ फॅटी अ‍ॅसिडस्चे प्रमाण असे असते की ते योग्य प्रमाणात खाल्ले गेल्यास त्याचा दुष्परिणाम न होता उलट हृदयाचे आरोग्य सांभाळले जाते. तुपातील ‘कोलीन’ हे तत्त्व स्मरणशक्तीसाठी उपयुक्त असते. तूप हे उत्तम पाचक असल्याने जड जेवणात त्याचा वापर सयुक्तिक ठरतो. त्याने पाचकरसांचे उद्दीपन केले जाते.

जर आपण या दोघांबद्दल उघडपणे बोललो तर तूप म्हणजे स्वच्छ बटरचे एक प्रकार आहे. भारतातील प्रत्येक घरात याचा वापर केला जातो. हे अनेक प्रकारचे मिठाई, हलवा आणि इतर वस्तूंमध्ये वापरले जाते. भारतातील बहुतेक प्रत्येक घरात तुपाला जास्त प्राधान्य दिले जाते. तूप अधिक निरोगी आणि चांगले मानले जाते. तूप हे स्वच्छ लोणी असून ते गाय किंवा म्हशीच्या दुधापासून बनविलेले जातात.

घरात बहुतेकदा असे म्हटले जाते की ते दोघेही पौष्टिक गोष्टी आणि गुणांमध्ये समान असतात, परंतु काही प्रकरणांमध्ये ही दुग्ध उत्पादने एकमेकांपासून भिन्न असतात. आज आम्ही त्यांचे वेगवेगळे गुण सांगणार आहोत.

आपण घरी एखादी डिश बनवण्याविषयी चर्चा करतो तेव्हा तूप अनके डिशची तयारी करण्यासाठी वापरले जाते. याचा वापर करून अनेक प्रकारच्या मिठाई बनवल्या जातात. त्याच वेळी बटर भाज्या तळण्यासाठी, मांस शिजवण्यासाठी आणि बर्‍याच प्रकारचे सॉस तयार करण्यासाठी वापरला जातो.

तूप आणि लोणी हे दुग्धजन्य पदार्थ आहेत. दोन्ही ठेवण्याविषयी बोलल्यास, तूप साठवणे सोपे आहे. तूप 2-3 महिने ठेवता येतो. त्याच वेळी, लोणी फ्रिजमध्ये ठेवावे लागते तसेच ते कागदामध्ये लपेटले जाते.

लोणीच्या तुलनेत तूपात चरबीची जास्त प्रमाणात एकाग्रता आढळते. यात 60 टक्के संतृप्त चरबी असते आणि प्रति 100 ग्रॅम 900 कॅलरीज मिळतात. बटरबद्दल बोलल्यास ते 3 ग्रॅम ट्रान्स फॅट, 51 टक्के संतृप्त चरबी आणि प्रति 100 ग्रॅमवर 717 किलो कैलोरी प्रदान करते .

बटरमध्ये लैक्टोज शुगर आणि  प्रोटीन केसीन असतात. तूपात लोणीपेक्षा कमी डेअरी प्रोटीन असते. एकंदरीत, तूप आणि लोणी दोन्हीमध्ये पौष्टिक रचना आणि चरबीची सामग्री समान आहे.


Posted

in

by

Tags: